Recensie

Een levenslustig man, Pallieter

Pallieter is een Vlaamse klassieker van de hand van Felix Timmermans. Timmermans heeft behalve dit boek ook nog andere werken geschreven, zoals zijn gedichtenbundel Door de Dagen. Als schrijver brak hij pas echt door met zijn boek getiteld Schemeringen van de Dood. Bijzonder is wel dat Timmermans soms zelf zijn boeken illustreerde (in Pallieter is dit het geval) met eenvoudige schetsen. In dit boek komt een stroming heel duidelijk naar voren: het naturalisme. De schrijver hemelt de natuur op, maar is ook vol lof over de uitvindingen van de mens. Hij staat kortom positief tegenover het leven, je moet van het leven genieten. Ikzelf heb ten zeerste genoten van deze roman, die vaak een lach op je gezicht deed verschijnen.

De persoon Pallieter kan je eigenlijk samenvatten in één woord: een levensgenieter. Doorheen het boek wordt er veel geschranst en gevreten, gelachen en gevreeën. Het lijkt wel alsof het hele boek zegt: “Pluk de dag!” Samen met zijn meid Charlot woont Pallieter op een klein boerderijtje, vlakbij de Nethe. Technologie kende hij nog niet (logisch, want Felix Timmermans schreef dit boek vlak voor Wereldoorlog I) en dat deert hem ook niet: hij leeft gelukkig, hij voorziet zelf in zijn levensonderhoud zonder afhankelijk te zijn van een of andere technologie. Hij maakt zijn eigen broden, eet wat er te vinden is volgens de seizoenen, wast zich in de rivier,… De natuur is zijn badkamer en keuken tegelijk! Moeder natuur vertolkt ook een zeer grote rol in dit boek. Alles wat met haar te maken heeft, is positief: of het nu sneeuw, regen of hagel is, voor Pallieter is het allemaal gelijk. Hij vindt het allemaal even mooi! Dit is een puntje waarop ik het verhaal tegenspreek: in werkelijkheid is niet alles zo positief. Wanneer het regent, zullen de meeste mensen niet blij naar buiten rennen. Nee, dan zitten ze binnen te kniezen. En wanneer het hagelt, komt er geen kat buiten en zal men eerder vloeken dan lachen. Het positivisme in dit verhaal staat mij wat tegen, omdat het gewoonweg ongeloofwaardig is dat alles zo verheerlijkt wordt. Nu ja, dit hoort wel bij de tijdsgeest en de stroming natuurlijk. Dit naturalisme wordt echter niet omschreven als het ‘pure’ naturalisme, maar als een Vlaams boerennaturalisme. Hiermee ben ik het niet geheel oneens: er komen wel wat platvloerse momenten in (zoals wanneer Pallieter een scheet laat in het gezicht van de graaf), maar halen deze momenten het niveau naar beneden? Ze toverden eerder een (glim)lach op het gezicht. Pallieter is gelukkig met de alledaagse gang van zaken, tot er echter een nieuw personage optreedt: Marieke, het petekindje van Charlot. Het is liefde op het eerste gezicht, maar toch duurt het nog een tijdje vooraleer ze trouwen. Dan begint bij Pallieter het zwerversbloed te koken (tevens omdat er een spoorlijn zal aangelegd worden vlakbij hun huis) en hij wilt weg, samen met zijn vrouw en toekomstige kinderen.

Pallieter is een puur mens, niet aangetast door de maatschappij of religieuze ideeën, die bijna altijd vrolijk en gelukkig is. Hoe zou hij niet gelukkig kunnen zijn? Hij heeft immers alles wat zijn hartje begeerd. Dit boek is zeker aan te raden, tenminste als je wat vertrouwd bent met het dialect, want het boek is grotendeels geschreven in het dialect. Wees klaar voor een vrolijk verhaal dat, wanneer je het boek uit hebt, zal achterlaten met een glimlach op het gezicht!